تحلیل محتوای آسیب های اجتماعی زنان در فیلم های سینمایی (مورد مطالعه: پدیده اعتیاد در سه دهه اول بعد از انقلاب اسلامی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه شناسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

سینما به دلیل برخورداری از جذابیت های بصری و قدرت تبلیغی در جهان پیشرفته کنونی مورد توجه دست اندر کاران حوزه های گوناگون اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در سراسر دنیا قرار گرفته است. هدف اصلی از انجام این تحقیق بر تحلیل محتوای آسیب های اجتماعی زنان در فیلم های سینمایی با تاکید بر پدیده اعتیاد در سه دهه اول بعد از انقلاب اسلامی است. در این تحقیق با استفاده از روش اسنادی به بررسی تاریخ سینمای ایران پرداخته شده است. در بررسی فیلم هایی که با مضمون اعتیاد ساخته شده اند، آن هایی را که به اعتیاد زنان پرداخته اند انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی بر اساس سئوالات تحقیق و مقولات مورد نظر فیلم ها مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهند که بازنمایی تغییرات نوع مواد مخدر مصرفی تا حدودی متاثر از واقعیت بوده است. توزیع ساخت فیلم هایی که به مضمون اعتیاد زنان پرداخته اند با توجه به اینکه در کشور از سال های پایانی دهه هفتاد با رشد بیش از دو درصدی اعتیاد زنان مواجهیم، با وجود تعداد اندک، متناسب به نظر می رسد. در دهه 60 و 70 جمعاً سه فیلم با مضمون اعتیاد ساخته شده است و در دهه ی 80 شش فیلم. با این حال تعداد اندک این فیلم ها نشان از بی توجهی به موضوع و محدودیت های بازنمایی اعتیاد زنان در سینمای ما دارد.

کلیدواژه‌ها


فهرست منابع
 
اسلامی، احمدعلی. و همکاران. (1389). "یک الگوی نظری مبتنی بر نظریه رفتار مشکل برای تبیین رفتارهای مشکل: تمرکز بر نقش میانجی عوامل روانی، اجتماعی"، مطالعات امنیت اجتماعی جدید، دوره 22، صص. 59-.81
امید، جمال. (1389). "فرهنگ فیلم‌های سینمای ایران"، تهران، چاپ هشتم، انتشارات نگاه.
زکریایی، محمدعلی. (1382). "جامعه‌شناسی مصرف مواد مخدر"، فصلنامه اعتیاد پژوهی، دوره 2، شماره 5، صص. 53-80.
ستاد مبارزه با مواد مخدر. (1384). "نگرش ایرانیان به مصرف مواد مخدر (یافته‌های پیمایش در کشور)"، ویرایش اول، تهران، دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر.
صدیق سروستانی، رحمت‌اله. (1385). "آیا اعتیاد یک مسأله اجتماعی است؟"، مجموعه مقلات سمینار اعتیاد به مواد مخدر، تبریز.
صفری، فاطمه. (1382). "اعتیاد و زنان: تفاوت جنسیتی درباره استعمال مواد مخدر و درمان آن"، فصلنامه اعتیاد پژوهی، دوره 1، شماره 2، صص. 119-139.
کلمن، جیمز. (1384). "بنیادهای نظریه اجتماعی"، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
نعمتی، فرشاد. (1381). "اعتیاد: راهبردهایی برای پیشگیری و درمان"، جلد دوم مقالات اولین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران (اعتیاد و قاچاق مواد مخدر)، نشر آگه.
نوری پرتو، امیررضا. (1387). "آینه‌های زنگار گرفته عبرت"، مجله فیلم، شماره 386، تهران.